فرمولهای مهم و کاربردی بازار سرمایه (بورس) – جبران ضرر در بازارهای مالی
فرمولهای مهم و کاربردی بازار سرمایه (بورس) از جمله فرمولهای محاسبهی میزان رشد یا افت قیمتها، سود شرکتها، افزایش سرمایهها، درصد کسب سود برای جبران ضررها و… از مواردی است که هر سرمایهگذار میبایست مدنظر قرار دهد و از آنها استفاده کند.
فرمول بهدست آوردن میزان رشد مورد انتظار (بازدهی مثبت):
A × [1 + (n ÷ 100)] = B
A = عدد فعلی
n = درصد رشد مورد انتظار
B = عدد مورد انتظار
مثال: قیمت سهمی 8000 ریال است. در صورتی که انتظار داشته باشیم این سهم 20 درصد رشد کند، قیمت سهم چند میشود؟
8000 × [1 + (20 ÷ 100)] = 9600
فرمول بهدست آوردن میزان افت مورد انتظار (بازدهی منفی):
A × [1 – (n ÷ 100)] = B
A = عدد فعلی
n = درصد افت مورد انتظار
B = عدد مورد انتظار
مثال: قیمت سهمی 8000 ریال است. در صورتی که انتظار داشته باشیم این سهم 20 درصد افت کند، قیمت سهم چند میشود؟
8000 × [1 – (20 ÷ 100)] = 6400
فرمول محاسبهی درصد رشد (سود) یا افت (ضرر) بین دو عدد (نرخ رشد):
[(A – B) ÷ B] × 100 = n
A = عدد فعلی
B = عدد قبلی
n = درصد رشد یا افت
توجه: در صورتی که عدد بهدست آمده مثبت باشد، نشان دهندهی درصد رشد (نرخ رشد مثبت) و در صورتی که عدد بهدست آمده منفی باشد، نشان دهندهی درصد افت (نرخ رشد منفی) میباشد.
مثال 1: قیمت خرید سهمی (قیمت قبلی) 6000 بوده است. در صورتی که قیمت فعلی این سهم 7500 ریال باشد، در حال حاضر چند درصد سود (رشد) کردهایم؟
[(7500 – 6000) ÷ 6000] × 100 = 25
مثال 2: قیمت خرید سهمی (قیمت قبلی) 8000 بوده است. در صورتی که قیمت فعلی این سهم 6800 ریال باشد، در حال حاضر چند درصد ضرر (افت) کردهایم؟
[(6800 – 8000) ÷ 8000] × 100 = -15
فرمول محاسبهی درصد پوشش یک عدد:
(A ÷ B) × 100 = n
A = عدد فعلی
B = عدد قبلی
n = درصد پوشش
مثال 1: درآمد شرکتی 500 میلیارد تومان است. در صورتی که سود ناخالص آن 200 میلیارد تومان، سود عملیاتی 150 میلیارد تومان و سود خالص 100 میلیارد تومان باشد، حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص آن چند درصد است؟
(200 ÷ 500) × 100 = 40 (حاشیه سود ناخالص)
(150 ÷ 500) × 100 = 30 (حاشیه سود عملیاتی)
(100 ÷ 500) × 100 = 20 (حاشیه سود خالص)
مثال 2: سود خالص شرکتی در کل سال مالی قبل 80 میلیارد تومان است. در صورتی که در گزارش 6 ماهه سال مالی جاری، 120 میلیارد تومان سود خالص محقق کرده باشد، این شرکت چند درصد از سود سال گذشته خود را تا 6 ماهه سال جاری پوشش داده است؟
(120 ÷ 80) × 100 = 150
مثال 3: سود عملیاتی شرکتی 200 میلیارد تومان و مالیات بر درآمد آن 18 میلیارد تومان است. مالیات بر درآمد این شرکت چند درصد از سود عملیاتی آن میباشد؟ (این شرکت چند درصد مالیات بر درآمد پرداخت میکند؟)
(18 ÷ 200) × 100 = 9
نکته: با استفاده از فرمولهای بالا میتوانید میزان رشد یا افت سودآوری و فروش شرکتها، درآمدها، هزینهها، مالیات و… را در گزارشات صورتهای مالی میاندورهای (3 ماهه، 6 ماهه، 9 ماهه) و سالانه (12 ماهه) و گزارشات فعالیتهای ماهانه محاسبه، بررسی، تحلیل و یا پیشبینی کنید.
فرمول بهدست آوردن تعداد سهام پس از افزایش سرمایه:
A × [1 + (n ÷ 100)] = B
A = تعداد سهام قبل از مجمع
n = درصد کل افزایش سرمایه از هر محلی
B = تعداد سهام پس از مجمع و ثبت افزایش سرمایه
مثال: شرکتی 80 درصد افزایش سرمایه دارد (از هر محلی)؛ اگر تعداد سهام ما در این شرکت 1000 عدد باشد، پس از مجمع افزایش سرمایه و ثبت آن، چند سهم خواهیم داشت؟
1000 × [1 + (80 ÷ 100)] = 1800
فرمول بهدست آوردن قیمت تئوریک سهام پس از افزایش سرمایه:
[A + ((n ÷ 100) × M)] ÷ [1 + (N ÷ 100)] = B
A = قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه
n = درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی
M = آوردهی نقدی سهامداران به ازای هر سهم به ریال – معمولاً قیمت اسمی سهم یعنی 1000 ریال است
N = درصد کل افزایش سرمایه از هر محلی
B = قیمت تئوریک سهم پس از مجمع افزایش سرمایه
(n ÷ 100) × M = مبلغی که بابت هر حق تقدم میبایست پرداخت شود
[1 + (N ÷ 100)] = چند برابر شدن تعداد سهام
B – M = قیمت تئوریک هر حق تقدم افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی
توجه: در صورتی که شرکت افزایش سرمایهای از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی نداشته باشد، در فرمول بالا مقدار n و M صفر میشود.
مثال 1: شرکتی 1800 درصد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها دارد؛ در صورتی که قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه 38000 ریال باشد، قیمت تئوریک سهم پس از مجمع چند میشود؟
[38000 + ((0 ÷ 100) × 0)] ÷ [1 + (1800 ÷ 100)] = 2000
مثال 2: شرکتی 30 درصد افزایش سرمایه از محل سود انباشته و 120 درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی دارد؛ در صورتی که قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه 8000 ریال باشد، قیمت تئوریک سهم پس از مجمع چند میشود؟
[8000 + ((120 ÷ 100) × 1000)] ÷ [1 + (150 ÷ 100)] = 3680
فرمول ریسک و بازده:
A – X = B
Y – A = C
B ÷ C = D
A = قیمت فعلی
X = حد ضرر
B = مقدار ریسک
Y = حد سود
C = مقدار بازده یا پاداش
D = نسبت ریسک به بازده که هر چه کمتر از 0.5 باشد، سهم برای خرید مناسبتتر است
مثال: قیمت سهمی 300 تومان است. برآورد شما این است که نهایت افت و ضرر آن 285 تومان و حد سود (هدف قیمتی) 350 تومان میباشد. نسبت ریسک به بازده آن چقدر است؟
300 – 285 = 15
350 – 300 = 50
15 ÷ 50 = 0.3
فرمولهای محاسبهی درصد کسب سود برای جبران ضرر (زیان) سرمایه:
[(B – A) ÷ A] × 100 = n
A = عدد فعلی
B = عدد قبلی
n = درصد کسب سود برای جبران ضرر
یا
[[1 ÷ (1 – (N ÷ 100))] – 1] × 100 = n
N = درصد ضرر
n = درصد کسب سود برای جبران ضرر
مثال: قیمت خرید سهمی (قیمت قبلی) 8000 بوده است. در صورتی که با 20 درصد ضرر، قیمت فعلی این سهم 6400 ریال باشد، چند درصد باید سود کسب کنیم تا این زیان جبران شود؟
[(8000 – 6400) ÷ 6400] × 100 = 25
یا
[[1 ÷ (1 – (20 ÷ 100))] – 1] × 100 = 25
پایبند بودن به حد ضرر در بورس، یکی از مهمترین اصول سرمایهگذاری است. مطابق جدول زیر، در صورتی که میزان زیان شما از حدی فراتر رود (بیش از 20 درصد)، امکان جبران آن به مراتب سختتر میشود؛ در حالی که زیانهای تا 15-10 درصد، راحتتر جبران میگردد.
میزان زیان (درصد ضرر) | میزان جبران ضرر (درصد کسب سود) |
10 | 11.1 |
15 | 17.6 |
20 | 25 |
25 | 33.3 |
30 | 42.8 |
35 | 53.8 |
40 | 66.6 |
45 | 81.8 |
50 | 100 |
55 | 122.2 |
60 | 150 |
65 | 185.7 |
70 | 233.3 |
75 | 300 |
80 | 400 |
85 | 566.6 |
90 | 900 |
95 | 1900 |
99 | 9900 |
طبق جدول بالا، اگر 1 میلیون تومان داشته باشید، با 20 درصد ضرر، ارزش سرمایهی شما به 800 هزار تومان میرسد که برای جبران آن میبایست 25 درصد سود کنید و اگر 50 درصد ضرر کنید، ارزش سرمایهی شما به 500 هزار تومان میرسد که برای جبران آن میبایست 100 درصد سود کنید!
برای درک بهتر مفهوم حد ضرر، به مثال زیر دقت کنید:
شما با تحلیل کامل و دقیق، 1 میلیون تومان در شرکتی سرمایهگذاری کردهاید که معادل 2000 عدد سهم 500 تومانی آن میباشد. به هر دلیلی قیمت سهام آن شرکت شروع به افت کرده و به 450 تومان میرسد. در صورتی که شما بر اساس حد ضرر 10 درصدی، سهام خود را با همین قیمت بفروشید، ارزش سرمایهی شما 900 هزار تومان میشود که میتوانید آن را در بانک یا جایی دیگر سرمایهگذاری کنید.
با فرض افت 40 درصدی قیمت سهم تا 300 تومان، در صورت تحلیل مجدد و تمایل به خرید آن در کف قیمتی جدید (300 تومان)، شما میتوانید با سرمایهی 900 هزار تومانی خود، 3000 سهم از همان شرکت بخرید و فقط با 11.1 درصد رشد قیمت، ضرر قبلی خود را جبران کنید و با توجه به افت شدید قیمت سهم، سریعتر به سود برسید؛ تعداد سهام شما نیز از 2000 عدد به 3000 عدد افزایش یافته است. ضمناً، مدتی که نقد بودهاید، سود بانکی یا صندوق سرمایهگذاری نیز به شما تعلق گرفته است. همچنین، در صورتی که تمایل داشته باشید مجدد 2000 سهم از آن شرکت بخرید، حالا با 600 هزار تومان میتوانید همان تعداد سهم را بخرید که در نتیجه 300 هزار تومان نیز از همان فروش سهام، سود کرده باشید!
اما در صورت عدم فروش سهام خود، پس از برگشت روند نزولی قیمت، علاوه بر خواب سرمایه، شما میبایست 66.6 درصد سود کنید تا اصل سرمایه برگردد و همچنان همان 2000 سهم را دارید.
بنابراین، در صورت مشاهدهی علائم ریزش قیمتها، فروش سهام با ضرر کمتر، بهترین استراتژی سودآور است و جلوی ضرر سنگینتر شما را خواهد گرفت.
با سلام و خسته نباشید بیخشید من مقدار 5 میلیون سهم n خریداری کردم الان رسیده به 2.5 میلیون چقدر باید افزایش سرمایه بدم تا اون 2.5 میلیون ضررش صفر بشه
اگه امکان داره فرمولو بهم بگین
سلام؛ زنده باشید
هرگز صفر نمیشه! هرچه خریدتون در قیمتهای پایینتر بیشتر باشه، در صورت رشد سهم، ضررتون زودتر جبران میشه.
سلام استاد یه ابهام در میانگین کردن دارم. برای مثال من 20% در ضررم. من یه تعداد سهام میخرم و با حساب کارمزد همان تعداد سهام را میفروشم یعنی سر به سر میفروشم. ولی ضرر من در پرتفوی بنده کاهش پیدا میکند. با چه فرمولی محاسبه میکنن در صورتی که من باید همان 20% در ضرر باشم
سلام
بر اساس خرید جدید حساب میکنه که البته اشتباهه. میزان سرمایه مهمه.
با سلام. جدول حد ضرر و سود شما اشتباه است. سود و ضرر بصورت مرکب حساب می شود و در اینصورت باید مقدار خیلی کمتر از مقدار ضرر سود کرد تا به نقطه سر یه سر یا نقطه صفر ضرر رسید. این جدول شما در صورتی است که به یکباره این مقدار را ضرر کنیم نه به صورت مرکب.
سلام
درسته، سود مرکب (سود اصل سرمایه و سود شما) باعث میشه ضرر زودتر جبران شه. اما از لحاظ فرمول ریاضی و علمی، به هر حال سرمایه باید 100 درصد رشد کنه ولی چون سود مرکب هم بهش اضافه میشه، در ظاهر زودتر جبران میشه.
سلام آقای دکتر
زمانی فرمول های شما درست است که مثلا یک نماد 40 یا 50 درصد مثبت بخوره مثلا سهمی 600 تومانی با 50 درصد منفی طی ده روز 300 تومان شده است 50 درصد در یک روز مثبت میخوره و به 450 تومان میرسد در این صورت فرمول های شما صدق میکند ولی اگر همین 50 درصد را روزی 5 درصد بخورد دوباره 600 تومان می شود. آیا این موضوع درست نیست؟
سلام
سود مرکب (سود اصل سرمایه و سود شما) باعث میشه ضرر زودتر جبران شه. اما از لحاظ فرمول ریاضی و علمی، به هر حال سرمایه باید 100 درصد رشد کنه ولی چون سود مرکب هم بهش اضافه میشه، در ظاهر زودتر جبران میشه. اینکه با 50 درصد ضرر جبران شه نیست.
سلام. این جدول که گفتید میشه فرمولش رو بگید. مثلا با 10 درصد زیان باید 11.1 درصد سود کنی طبق چه فرمولی 11.1 بدست اومده. کنجکاوم بفهمم این فرمول چیه؟
سلام
فرمولش رو بالای جدول نوشتهام دیگه
واقعا دمتون گرم که ساده و روان و کاربردی مطلب میزارید.
ممنون
خواهش میکنم؛ لطف دارید
سلام دکتر لطف میکنید در حقمون واقعا خیلی زحمت داره چنین کدنویسی
برای سهمایی که افزایش سرمایه ندادن کدی میشناسید؟!
ممنون از زحماتتون
سلام؛ خواهش میکنم
نه متأسفانه؛ نمیشه کد نوشت.
خداوکیلی دمت گرم ایول داری به قران. خداجونم هرچی میخواد این پسر خوب بهش بده. انشاالله
خواهش میکنم؛ لطف دارید
زنده باشید
با عرض سلام و احترام خدمت شما استاد بزرگوار
ببخشید این فرمول ها را کجا در چه نرم افزاری و به چه صورت میشه استفاده کرد
سلام
جای خاصی نمیخواد وارد کرد. واسه اطلاعات عمومی خودتون و حساب دستی مورد استفاده در تحلیل صورتهای مالی و… هست.
سلام و عرض ادب خدمت شما آقای محمدی
ببخشید یه ابهام برای من بوجود آمده در مورد جدولی که در مورد جبران ضرر گذاشتید: چند روز پیش که مطلبی در یکی از کانال ها میخوندم میگفتن که این جدول فقط برای زمانی صدق میکنه که شما سهم خودتون رو میفروشید! یعنی زمانی که سهم در پرتفوی شما قرار داره و مثلا 40 درصد افت قیمت یا ضرر کرده شما با سود کردن همان 40 درصد ضررتون جبران میشه! (و نه 67 درصد) ولی اگر بفروشید سهم رو 40 درصد ضرر می کنید و اون موقع هست که باید 67 درصد باید سود کنید تا جبران بشه!
آیا این موضوع درست هست؟ اگر درست هست چرا؟ مگر درصد سود و ضرر بر اساس ارزش دارایی ما حساب نمی شه؟ پس چه دلیلی برای این تفاوت وجود داره؟
سلام
خیر؛ اشتباهه
درصد سود یا ضرر بر اساس ارزش لحظهای سرمایهی شما حساب میشه و همون فرمولها صادقه…
سلام تشکر بابت سایت خیلی خوب و مفیدتون
اگر امکانش هست در مورد سود و مرکب و فرمول اون هم در این پست بنویسید
سلام؛ خواهش میکنم
انشاءالله فرصت بشه اضافه میکنم.
بسیار عالی و کاربردی و مفید .
وقعا این مطالب رو در دوره های آموزشی پولی هم بیان نمیکنند .
ممنون استاد .
سالم و تندرست باشی .
خواهش میکنم؛ لطف دارید
زنده باشید
آقا من کلی دوره رفتم هیچ کدوم این نکته ی کاملا درست و ارزشمند رو تذکر نمیدن. کارت عالیه میثم جان
در پناه حق همیشه موفق باشی
خواهش میکنم؛ موفق باشید
عالی بود
ممنونم، لطف دارید
یک کلام
عالی بود
ممنونم، لطف دارید
سلام
وقت بخیر
من دنبال یه فرمول هستم در این خصوص:
من ۱۰ سهم با قیمت ۱۰۰ تومن خریدم. در حال حاضر قیمت به ۹۰ تومان رسیده و من ده درصد ضرر کردم.
همین حالا و در قیمت ۹۰ تومان من چند سهم بخرم تا ضررم به کمترین مقدار ممکن برسد (با در نظر گرفتن یک و نیم در صد کارمزد)
ممنون از لطف تون
سلام؛ وقت بخیر
در اون قیمت هرچه بیشتر بخرید، ضررتون کمتر میشه!
سلام
ممنون از شما که علم خودتونو به رایگان به اشتراک میزارید.
خدا یک در دنیا و صد در آخرت خیرتان دهد…
معذرت که زیر هر پست مفید شما نمیتوانم کامنت بگذارم
سلام؛ خواهش میکنم
ممنونم، لطف دارید
انشاءالله همیشه سلامت، شاد و موفق باشید
سلام
آقای دکتر مطالب جالبی دارید جا دارد از شما بابت مطالب زیبا وکاربردی تون تشکر کنم
سلام
خواهش میکنم، لطف دارید
ممنون جناب محمدی مطلب بسیار مفید و کاربردی بود.
خواهش میکنم، لطف دارید
سلام استاد
عالی بود
خیلی بهش نیاز داشتیم. لطف کردین
سلام
خواهش میکنم